Detertraj (Diş Taşı Temizliği)

Diş taşı temizliği, yani detertraj, yalnızca daha beyaz bir görünüm elde etmek için değil, ağız sağlığını korumak için de yapılır. Diş eti çekilmesi, ağız kokusu, diş eti kanaması gibi sorunların büyük bölümü düzenli temizlikle önlenebilir. Uzmanlar yılda en az bir veya iki kez diş taşı temizliği yaptırılmasını önerir. Bu işlem ağrısızdır, diş dokusuna zarar vermez ve diş etlerinin sağlıklı kalmasına katkı sağlar. Diş temizleme fiyatları ise kliniğe göre değişmektedir.

Diş Taşı Temizliği Nedir?

Diş taşı temizliği dişlerin yüzeyinde ve diş eti çevresinde oluşan sert birikintilerin özel yöntemlerle uzaklaştırılması işlemidir. Diş fırçalama ve diş ipi kullanımı günlük bakım için yeterlidir ancak tükürükteki mineraller, yemek artıkları ve bakteriler birleşerek diş taşını oluşturur. Bu tabaka diş yüzeyine sıkı şekilde tutunur ve sıradan temizlikle çıkarılamaz. Oluşan diş taşları estetik bir sorun yaratmaya ek olarak diş eti hastalıklarının da temel nedenlerinden biridir.

Diş taşı temizliği diş hekimi tarafından yapılır. Ultrasonik cihazlar yardımıyla diş taşları titreşimle gevşetilir, ardından özel aletlerle diş yüzeyinden tamamen uzaklaştırılır. İşlem sonunda dişlerin yüzeyi parlatılır, gerekirse florür uygulanır. Bu sayede mine tabakası güçlenir ve yeni taş oluşumu gecikir.

Diş Taşı Neden Olur?        

Diş taşı oluşumu ağız içinde biriken bakterilerin sertleşmesiyle meydana gelir. Dişler düzenli fırçalanmadığında veya ara yüz temizliği yapılmadığında yemek artıkları ve bakteriler birleşerek “plak” adı verilen yumuşak bir tabaka oluşturur. Bu tabaka tükürükteki minerallerle birleştiğinde sertleşir ve diş taşına dönüşür. Diş taşı diş etinin altında da oluşabilir. Bu durum diş eti hastalıklarının ilerlemesine ve ağız sağlığının bozulmasına yol açabilir.

Diş taşının oluşmasında birçok etken rol oynar. Aşağıda bu duruma neden olan faktörler sıralanmıştır:

• Yetersiz ağız hijyeni: Dişlerin düzenli fırçalanmaması, diş ipi kullanılmaması veya ağız gargarasının ihmal edilmesi, plak birikiminin artmasına yol açar. Bu birikimler zamanla sertleşerek diş taşına dönüşür.
• Tükürük yapısı: Tükürükteki mineral oranı kişiden kişiye farklıdır. Kalsiyum ve fosfat oranı yüksek olan kişilerde diş taşı oluşumu daha hızlı gerçekleşir.
• Sigara kullanımı: Sigara, diş yüzeyinde renklenmeye neden olduğu gibi bakterilerin tutunmasını kolaylaştırır. Bu da diş taşı oluşumunu hızlandırır.
• Beslenme alışkanlıkları: Şekerli, nişastalı ve yapışkan gıdalar plak oluşumunu artırır. Ayrıca yeterli su içmemek, ağız içi temizliğini olumsuz etkiler.
• Diş yapısı ve diş dizilimi: Dişlerin sık veya çapraşık olması, fırçalama sırasında bazı bölgelerin tam temizlenememesine neden olur. Bu alanlarda plak birikimi kolaylaşır.
• Ağız kuruluğu: Tükürük üretiminin azalması ağız içindeki bakterilerin çoğalmasına neden olur. Bu durum da diş taşı oluşumunu hızlandırır.
• Hormonal değişiklikler: Hamilelik, ergenlik ve menopoz dönemlerinde hormon seviyelerindeki değişim, diş etlerinin hassaslaşmasına yol açar. Bu durum, bakterilerin daha kolay tutunmasına ve diş taşlarının artmasına neden olabilir.

Diş taşı oluşumu tamamen önlenemese de düzenli diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve profesyonel temizlik işlemleriyle kontrol altına alınabilir. Ağız hijyenine dikkat etmek diş taşı birikimini azaltır ve diş etlerinin sağlıklı kalmasına yardımcı olur.

Diş Taşı Zararlı Mı?

Diş taşı sadece estetik bir sorun değildir; ağız ve diş sağlığını doğrudan etkileyen ciddi bir problemdir. Diş yüzeyinde ve diş eti hattında biriken sert tabaka, bakteriler için uygun bir yaşam alanı oluşturur. Bu bakteriler diş etlerinde iltihaplanmaya neden olur ve diş eti hastalıklarının başlangıç noktası hâline gelir. Diş taşının uzun süre temizlenmemesi, diş etinde kanama, şişlik ve çekilme gibi belirtilerle ilerleyen diş eti iltihabına yol açabilir. Bu durum tedavi edilmezse kemik dokusuna kadar ilerleyerek diş kaybı riskini artırır.

Diş taşının bir diğer olumsuz etkisi ağız kokusudur. Taşın yüzeyinde biriken bakteriler, kötü kokuya neden olan bileşenler üretir. Bu koku geçici bir rahatsızlık değil, ağız hijyeninin bozulduğuna işarettir. Diş taşları, diş yüzeyinde pürüzlü bir yapı oluşturduğu için yeni plak birikiminin de daha hızlı olmasına zemin hazırlar. Ağız içindeki döngü devam eder ve durum giderek kötüleşir.

Uzun vadede diş taşları, diş etlerinin diş köklerinden ayrılmasına neden olabilir. Bu boşluklarda bakteriler birikir. Bu da periodontitis adı verilen ileri düzey diş eti hastalığının gelişmesine yol açabilir. Bu hastalık ilerlediğinde kemik dokusu zayıflar, dişlerde sallanma başlar ve diş kaybı kaçınılmaz hâle gelir.

Diş taşlarının diş minesine doğrudan zarar vermediği düşünülse de oluşturduğu bakteriyel ortam diş çürüklerinin artmasına neden olur. Bu nedenle diş taşı birikimi dişin genel yapısını da etkiler. Düzenli diş taşı temizliği yaptırmak hem estetik açıdan hem de ağız sağlığını korumak açısından büyük önem taşır.

Diş Taşı Temizliği Nasıl Yapılır?

Diş taşı temizliği estetik bir işlemden ziyade diş eti sağlığını korumak için yapılan profesyonel bir uygulamadır. Diş yüzeyine sıkı şekilde yapıştığı için evde yapılan bakım yeterli olmaz. Bu temizlik diş hekimi tarafından özel cihazlar ve el aletleri kullanılarak yapılabilir. İşlem sırasında hem dişlerin üzerindeki hem de diş eti hattının altındaki birikintiler dikkatlice temizlenir.

• Dişlerin kontrol edilmesi: İlk adım, diş hekiminin ağız içini incelemesidir. Diş taşının nerede biriktiği, diş etlerinin durumu ve olası iltihap belirtileri değerlendirilir. Gerekirse röntgen çekilerek diş eti altındaki taş birikimleri de incelenir.
• Ultrasonik temizlik: Diş taşlarını kırmak için ultrasonik cihazlar kullanılır. Bu cihaz titreşimle taşları gevşetir, aynı anda su püskürterek yüzeyi soğutur. Böylece işlem hem etkili hem de konforlu şekilde ilerler.
• El aletleriyle detaylı temizlik: Ultrasonik cihazın ulaşamadığı bölgeler, özel ince uçlu aletlerle temizlenir. Bu aşama özellikle diş etinin altındaki taşların giderilmesi için önemlidir.
• Parlatma (polisaj) işlemi: Taşlar tamamen temizlendikten sonra diş yüzeyi özel parlatma macunuyla cilalanır. Dişleri pürüzsüzleştirir ve yeni plak oluşumunu yavaşlatır.
• Florür desteği: Bazı durumlarda işlem sonunda dişlere florür uygulanır. Bu, diş minesini güçlendirir ve hassasiyet hissini azaltır.
• Son kontrol ve öneriler: Hekim, işlemin sonunda diş yüzeyini tekrar kontrol eder. Gerekirse hastaya uygun diş fırçalama ve diş ipi kullanımı önerileri verir.

Diş taşı temizliği ağrılı bir işlem değildir. Sadece bazı kişilerde kısa süreli hassasiyet hissedilebilir. Bu durum genellikle aynı gün içinde geçer. Düzenli olarak yaptırılan temizlik, diş etlerinin sağlıklı kalmasını sağlar, ağız kokusunu önler ve diş kaybı riskini azaltır.              

Diş Taşı Temizliği Acıtır Mı?

Diş taşı temizliği, ağrısız ve kısa sürede tamamlanan bir işlemdir. Dişlerin yüzeyinde biriken sert tabakalar özel cihazlarla dikkatlice temizlenir. Bu işlem sırasında hastaların çoğu hafif bir baskı hisseder. Kullanılan ultrasonik cihazlar titreşimle diş taşlarını yerinden ayırır ve aynı anda su püskürterek diş yüzeyini soğutur. Böylece işlem konforlu bir şekilde tamamlanır ve diş yüzeyinde herhangi bir hasar oluşmaz.

Diş etlerinde iltihap veya hassasiyet olan kişilerde zaman zaman sızlama hissedilebilir. Bu durum kısa sürer ve temizlik tamamlandığında kaybolur. Hekim, rahatsızlık hissedilmemesi için gerekirse bölgesel anestezi uygulayabilir. Temizlik sonrasında diş etlerinde hafif bir karıncalanma veya soğuk-sıcak hassasiyeti görülebilir. Bu etki, diş etlerinin temiz yüzeye yeniden alışmasıyla ilgilidir ve birkaç saat içinde geçer.

İşlemden sonra hekim florür uygulaması yapabilir. Florür, mine tabakasını güçlendirir ve hassasiyetin daha çabuk azalmasına yardımcı olur. Düzenli diş taşı temizliği ileride oluşabilecek diş eti hastalıklarını önler ve dişlerin daha sağlıklı görünmesini sağlar. Ayrıca ağız kokusunun giderilmesinde de etkilidir.

Diş taşı temizliği korkulacak bir işlem değildir. Aksine ağız sağlığını korumak için yapılması gereken en temel uygulamalardan biridir. Düzenli aralıklarla yapılan profesyonel temizlik hem diş etlerini hem de diş yapısını koruyarak uzun vadede daha sağlıklı bir ağız ortamı oluşturur.

Diş Taşı Temizliği Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Detertraj sonrasında diş ve diş etleri kısa bir süre boyunca hassas olabilir. Bu dönem ağız sağlığının yeniden dengelenmesi açısından önemlidir. Temizlik işlemi diş yüzeyinde biriken sert tabakaları ortadan kaldırdığı için diş etleri bir süre açıkta kalabilir. Bu nedenle hem hijyene hem de beslenmeye özen gösterilmesi gerekir. Diş hekimi tarafından verilen öneriler hem iyileşme sürecinin hızlanmasına hem de yeniden diş taşı oluşumunun gecikmesine yardımcı olur.

• İlk birkaç saat yemek yemeyin: İşlem sonrasında diş etleri yumuşamış olur. İlk 2-3 saat boyunca yiyecek ve içecek tüketmemek diş etlerinin dinlenmesini sağlar.
• Sıcak ve soğuk gıdalardan kaçının: Temizlik sonrası dişlerde geçici hassasiyet olabilir. Çok sıcak ya da çok soğuk besinler bu hassasiyeti artırabilir. Ilık yiyecekler tercih edilmelidir.
• Sigara ve alkol kullanmayın: Sigara ve alkol diş etlerinin iyileşme sürecini geciktirir ve yeni taş oluşumunu hızlandırır. Özellikle ilk birkaç gün bu maddelerden uzak durulması gerekir.
• Dişlerinizi düzenli fırçalayın: Temizlikten sonraki ilk gün diş fırçalamaya ara verilebilir ancak ikinci günden itibaren yumuşak kıllı bir fırça ile dişler nazikçe temizlenmelidir. Ağız hijyeninin korunması, yeni plak oluşumunu önler.
• Gargara ve diş ipi kullanın: Antiseptik gargaralar işlem sonrası bakterilerin çoğalmasını engeller. Diş ipi ise ara yüzlerde birikim oluşmaması için önemlidir. Ancak diş etleri çok hassassa hekim önerisine göre hareket edilmelidir.
• Yumuşak ve besleyici gıdalar tercih edin: İlk günlerde sert veya keskin gıdalar yerine çorba, yoğurt, haşlanmış sebze ve yumuşak meyveler tüketmek daha uygundur. Bu beslenme şekli, diş etlerinin tahriş olmasını önler.

Diş taşı temizliği yaptırınca belirli aralıklarla kontrole gitmek gerekir. Hekim, diş etlerinin iyileşme durumunu değerlendirir ve gerekiyorsa destekleyici bakım uygular. Yeterli su içmek tükürük akışını destekler ve diş yüzeyinin temiz kalmasına yardımcı olur. Bu alışkanlık plak birikimini azaltır.

Detertraj sonrası bu adımlara dikkat edilmesi, hem ağız sağlığını korur hem de yeni taş oluşumunu geciktirir. Düzenli bakım alışkanlıkları diş etlerinin güçlenmesine ve ağız içi dengenin korunmasına katkı sağlar.