Diş hekimliği uygulamalarında, hastaların konforunu ve tedavi sürecinin başarısını artırmak için genel anestezi ve sedasyon gibi yöntemler sıklıkla kullanılır. Özellikle karmaşık cerrahi işlemler, yoğun diş hekimi korkusu olan hastalar veya uzun süren tedavilerde bu yöntemler, hem hastanın rahatlamasını sağlar hem de hekimin daha etkili bir şekilde çalışmasına olanak tanır. Peki, genel anestezi ve sedasyon nedir? Bu yöntemler arasındaki farklar nelerdir? Bu yazımızda, genel anestezi ve sedasyon hakkında merak ettiğiniz tüm detayları ele alacağız.
Genel Anestezi (Narkoz) ve Sedasyon Nedir?
Genel anestezi, hastaya damar içi ilaçlar ve/veya bayıltıcı gaz verilerek narkoz halinin sağlandığı anestezi tipidir. Sedasyon ise hastaya bazen damar içi ilaçlar verilerek bazen de oral ilaç verilerek sakinlik halinin sağlandığı anestezidir.Burada en önemli nokta sedasyonun düzeyinin ayarlanmasıdır. Sedasyon uygulanması yapılan tedavinin ağız içinde uygulanması da göz önüne alınarak hastanın solunumunun tehlikeye atılmayacak şekilde bilinçli sedasyon olmalıdır. Sedasyonun derin olması yaradan çok zarara yol açabilir. Bu nedenle derin sedasyon yerine genel anestezi çok daha güvenli kabul edilir. Ayrıca sedasyonun uyuşturucu etkisi yoktur, dolayısıyla cerrahi yapılacak bölgenin uyuşması için hastalara ayrıca lokal anestezi de yapılmaktadır.
Genel Anestezi / Sedasyon Diş Hekimliğinde Hangi Tip Hastalarda Tercih Edilir?
- Fiziksel engelli çocuklarda, • Mental (zihinsel) engelli çocuklarda
- Acil tedaviye ihtiyacı olmasına rağmen iletişim kurulamayan çocuk veya erişkinlerde,
- Biberon çürüğü veya erken çocukluk çağı çürükleri adı verilen yaygın çürüklere sahip ikna yoluyla tedavi edilemeyecek küçük yaştaki çocuklarda,
- Genel anestezi yapıldığı takdirde tıbbi risklerin azalacağı (bazı sistemik rahatsızlıklar gibi) vakalarda,
- Herhangi bir nedenle (uzak yerde oturulması, allerjik reaksiyon riski vb) tedavilerin tek seansta yapılması gereken çocuklarda.
- İleri derecede fobisi (Korku) olan erişkin hastalar • Genel Anestezi gerektiren cerrahi girişimler (Kemik grefti, Kemik kisti vb.)
- Lokal anestezi ile tek seansta yapılması mümkün olmayan birçok cerrahi işlemin kısa sürede (2 saat gibi) genel anestezi altında yapılmasını isteyen hasta grubu
Genel Anestezi Altında ve Sonrasında Ağrı Hissedilir mi?
Operasyon sırasında hiç ağrı hissetmezsiniz. Çekim yapılması gereken durumlarda genel anestezi ile beraber lokal anestezi uygulaması da yapılır. Sadece çok küçük yaştaki çocuklar operasyon sonrasında farkına vardıkları lokal anesteziye bağlı bu uyuşukluk hissinden ya da diş çekiminin yapıldığı bölgedeki boşluk nedeniyle rahatsız olabilirler.
Genel Anestezi Altında Yapılan İşlemler Ne Kadar Sürer? Sonrasında Hastanede Kalmak Gerekli mi?
İşlem süresi, hastanın ağız içerisinde yapılacak işlemlerine bağlı olarak değişkenlikler gösterir. Burada hatırlanması gereken hastanın ameliyathaneye alınır alınmaz diş tedavi işlemlerinin hemen başlamadığıdır. Diş tedavi işlemleri öncesinde ve sonrasında toplamda yaklaşık yarım saat kadar sürebilen hastanın hazırlanması aşaması olmaktadır. İşlem sonrasında yaklaşık 1- 2 saat kadar gözlem altında tutulmakta ve daha sonra taburcu işlemleri gerçekleştirilmektedir.
Genel Anestezi Öncesinde Yapılması Gerekenler Nelerdir?
- Hastalarımızın genel anestezi öncesi mevcut ve geçirdikleri hastalıkları ve kullandıkları ilaçları doktorlarına eksiksiz şekilde bildirmeleri ve kullandıkları ilaçların ameliyat öncesinde doz ayarlamalarına uymaları anestezi ve sonrasında en güvenli şekilde sağlıklarına kavuşmaları açısından önemli olacaktır.
- Uzman ellerde ve uygun şartlarda yapıldığı sürece anesteziye (genel veya sedasyon) bağlı komplikasyonlar oldukça nadirdir. Her anestezist’in en çok korktuğu; hastanın tok olmasıdır. Çünkü tam anestezi uygulamasında hastada kusma olursa ve bu kusmuk hastanın Akciğerlerine geçerse son derece ağır ve ölümcül olabilen Akciğer Zatürreesine (Pnömoni) yol açabilir. Bu nedenle erişkin hastalarımızın en az 8 saat aç ve susuz (Oruçlu gibi) olmalarını önemle isteriz.Çocuk hastalarda ise çocuğun yaşına göre size söylenen açlık ve susuzluk süresine dikkat edilmesi önemlidir.
- Hastanın genel anesteziye alınabilmesi için gribal enfeksiyon gibi herhangi bir enfeksiyon geçirmiyor olması gerekmektedir.
- Birçok aile diş fırçalama eğitimini vermek için genel anestezi altında diş tedavilerinin yapılmasını beklemektedir. Ancak doğru olan bu işleme karar verildiği andan itibaren çocuğunuzun dişlerini çok iyi fırçalamaktır. Çünkü bu sayede diş çürükleri azalmasa da dişeti rahatsızlıklarını geçirecek ve bu sayede tedaviler sırasında çocuğunuzun dişetlerinde kanama olmayacaktır. Unutulmamalıdır ki, dişetlerindeki kanama operasyon süresini arttıran en önemli etkenlerdir.
- En az iki refakatçinin bulunması, hastaneye giriş ve çıkışlarda yapılması gereken kayıt işlemleri sırasında çocuğunuzun yalnız kalmamasını sağlayacaktır.
Diş Tedavisi İçin Genel Anestezi Riskli midir?
Anestezinin riskleri, hastanın genel sağlık durumu, yaşı, planlanan cerrahinin yaygınlığı ile yakından ilgilidir. Son 20 yıldır anesteziyolog denetiminde uygulanan anestezi ile riskler önemli ölçüde azalmıştır. Fakat hiçbir zaman ''sıfır risk vardır' denilemez. Bu nedenle her türlü tedbiri alıp en güvenli şekilde ameliyat olmanız için gerekenler yapılmaktadır. Doktorlarınızın uyarılarını dikkate alarak bu riskler en aza indirilebilir.
