Dişlerini kaybeden ve tam protez kullanan birçok kişinin merak ettiği önemli bir soru, "Protezlerimi hayat boyu kullanabilecek miyim?" sorusudur. Protezler, ağız sağlığını ve yaşam kalitesini artırsa da, ağız içindeki canlı dokuların zamanla değişmesi nedeniyle belirli bir kullanım ömrüne sahiptirler. Bu yazımızda, protezlerin ömrünü etkileyen faktörleri, neden belirli aralıklarla yenilenmeleri gerektiğini ve protezinizin uyumunu korumak için yapmanız gerekenleri detaylıca açıklayacağız.
Protezlerin Ortalama Kullanım Ömrü ve Değişkenlik
Protezlere normal koşullarda beş yılda bir bazı işlemler uygulanması gerekir diye söylense de; şüphesiz bu süre hastaya göre değişkenlik gösterir. Protezin kalitesi, ağız hijyenine verilen önem ve düzenli diş hekimi kontrolleri gibi faktörler, protezin ömrünü etkiler. Ancak genel kabul gören bir gerçek var ki, protezler doğal dişler gibi ömür boyu kullanılamaz.
Protezlerin Hayat Boyu Kullanılamamasının Sebebi: Canlı Dokulardaki Değişiklikler
Protezlerin hayat boyu kullanılamamasının sebebi, canlı dokulardaki değişikliklerdir. Dişler çekildikten sonra çene kemiği, destekleyici görevini yitirdiği için zamanla erimeye başlar (rezorpsiyon). Bu durum, ağız içindeki yumuşak dokuların ve kemik yapısının sürekli değişmesine yol açar.
Yıllar içinde protezlerin dokularla olan uyumu bozulur. Başlangıçta ağzınıza tam oturan protezler, kemik ve diş eti dokularındaki bu değişimler nedeniyle zamanla bollaşır, düşmeye başlar ve yiyecek tüketmek zorlaşır. Bunun protezlerle ilgisi yoktur. Tamamen canlı dokulardaki değişiklikler sonucudur.
Bollaşan Protezlere Çözümler
Protezleriniz bollaşmaya başladığında veya düşme eğilimi gösterdiğinde, yeni bir protez yaptırmadan önce bazı çözümler uygulanabilir:
Protezlerin İçinin Doldurulması (Reline): Bu durumda protezlerin içinin doldurulması, tekrar damaklarınızla uyumlanması gerekir. Bu işleme "reline" denir ve protezin iç yüzeyine yeni bir astar malzemesi eklenerek protezin ağız dokularına tekrar tam uyum sağlaması amaçlanır. Bu işlem, protezin ömrünü uzatabilir ve konforunu artırabilir.
Yeni Protez İhtiyacı: Ancak reline işlemi her zaman yeterli olmayabilir. Kemik erimesinin çok ilerlediği veya protezin genel yapısının yıprandığı durumlarda, daha iyi bir uyum, fonksiyon ve estetik için yeni bir protez yapılması gerekebilir.
Protezin Ömrünü Uzatmak İçin Yapılabilecekler
Protezinizin ömrünü uzatmak ve ağız sağlığınızı korumak için:
- Düzenli ve Etkili Temizlik: Protezlerinizi her gün özel fırçalar ve temizleyicilerle fırçalayın, gece yatmadan önce çıkararak temizleme solüsyonlarında bekletin.
- Gece Çıkarma Alışkanlığı: Yumuşak dokuların dinlenmesi ve kan dolaşımının sağlanması için protezlerinizi geceleri çıkarın.
- Periyodik Diş Hekimi Kontrolleri: Yılda en az bir kez diş hekiminizi ziyaret ederek protezinizin uyumunu ve ağız sağlığınızı kontrol ettirin. Olası sorunları erken teşhis etmek ve müdahale etmek, protezinizin ömrünü uzatır.
- Ağızdaki Değişimleri Gözlemleme: Protezinizde bollaşma, ağrı, vuruk veya çiğneme güçlüğü gibi belirtiler fark ettiğinizde vakit kaybetmeden diş hekiminize başvurun.
Tam diş protezleri hayat boyu kullanılamaz, ancak doğru bakım, düzenli temizlik ve periyodik diş hekimi kontrolleriyle ömürleri uzatılabilir. Ağız içindeki canlı dokulardaki doğal değişimler nedeniyle zamanla protezin uyumu bozulabilir ve bollaşabilir. Bu durumda protezinizin içinin doldurulması veya yenilenmesi gerekebilir. Konforlu ve sağlıklı bir kullanım için bu süreçleri takip etmek ve diş hekiminizle yakın iletişimde kalmak esastır.
